Er groeit gras in de Weesperstraat

SAARTJE VOS: MEN NEME.

In de Weesperstraat werden, lang geleden, twee meisjes geboren: Saartje en Roosje Vos. Twee gewone jiddisje meisjes, maar ze deden een worp naar de onsterfelijkheid, omdat ze alle twee een overvloed van moederlijke gevoelens bezaten, die ze kwijt moesten, hoe dan ook, want kinderen hadden ze niet.

Roosje trok zich de zorg aan voor de armen der aarde. Het gelukte haar berucht te worden van Roodeschool tot Kadzand, overal waar naaisters voor een bloedloon aan een trapmachine geketend zaten. Maar haar naam wordt tegenwoordig nog slechts nu en dan uitgesproken door de weinigen van haar tijdgenoten, die over zijn. Saartje daarentegen verwierf immortaliteit, want zij leefde haar behoefte aan moederschap uit in het weelderigste kookboek dat ooit, beduimeld en vol vette vlekken, boven op de plank in een foodse keuken ter consultatie heeft gelegen. Haar naam is vereeuwigd in één zegswijze en honderden recepten.

Ik heb eens gelezen, dat de Joodse kookkunst de 'public relations' is van het Judaïsme. Dan moet Saartje in Nederland de eerste public relations officer geweest zijn. Ojficer, dat is in elk geval het goede woord. Te oordelen naar haar toon en woordkeus heeft onder haar ongetwijfeld bolle boezem het hart van een sergeant-majoor gebonsd. Haar recepten klinken ah commando's: men neme... In die twee woorden leeft Saartje voort. Maar toen ik dezer dagen de derde druk van haar kookboek (1904) in handen kreeg, wachtte mij een wrede ontgoocheling. In mijn geheugen begon elk recept met: men neme... Niets van waar. Ze gebruikt deze uitdrukking wel graag,

9