Jerosche

bederven. Schprichw. S.E.V. 4. Was ken an essik zour werre ־ uf aan owend. V.A. VII no. 51. blz. 399. Esseg D. Essig.

198.    Essen. Essen sat, flaasch e pietsie.

Eten zat, vlees wat. Bet: Gewoon eten is nodig, vlees is luxe.

Vgl. Exodus XVI, 8 en de opmerking van Raschi ter plaatse: ״Vlees om te eten en niet ter verzadiging enz.” Ook Chullien 84a en Raschi t.p. Bernst. 212. Flejsch a bissel, kasche a füle schissei (Kasche = gerst, Pools). Flaasch D. Fleisch. Pietsie uit Pitzel D. Bissel. Overgegaan in het Nederlands: pietsje.

199.    Esser. Esser wem geboren, ״fresser” wem gemacht (gezoggen). Ook frëscher.

Eters worden geboren, vreters worden gemaakt (daartoe) opgevoed. Gezegd wanneer een kind steeds meer lekker eten vraagt of krijgt.

200.    Ette. Der waass von s’n ettes chommesch un s’n memmes tefille. Die weet (alleen) van zijn vaders chommesch en zijn moeders gebeden-boek. Bet: Zijn kennis van het jodendom is maar gering, gaat niet boven het eenvoudigste uit.

Ette = vader, uit Ätti (volgens Kluge Et. W. schwäbisch-alemannisch) m.h.d. Atte. Götze, Glossar: ette. Memme ־= moeder. Zie Kluge: laat m.h.d. Chommesch H. chumasch = vijfde deel. Vulgo: Deel van de Pentateuch.

Tefille = gebedenboek. Ette, memme en tefille typisch Westjiddische woorden. Het Oostjiddisch heeft hier resp. tate, mame en ssidur. Vgl. H. Beem, Yiddish in Holland in ״The Field of Yiddish” pag. 127 en Inl. § 2. Ette, memme en tefille ook in het Elzasser Jiddisch. Zie 646, Inl. § 2 en Paul Levy en R. Neher (litteratuurlijst).

201.    Ette. Wen der ette an den sun gibt lachen zwaa. Wen der sun an den ette gibt planjenen zwaa.

Als de vader de zoon geeft, lachen ze beide. Als de zoon aan de vader geeft, wenen ze beide. Bet: Ouders offeren zich eerder voor hun kinderen op dan omgekeerd. Planjenen = wenen Lat. plangere. Bernst. 113. As der tate schenkt dem Sühn, lachen bejde, as der sühn schenkt dem taten wejnen bejde.

69